Tuesday, April 28, 2009

قانون انتخابات افغانستان


فصل 1
احکام عمومي

مبنی
ماده 1
اين قانون به تأسي از حکم ماده سي و سوم قانون اساسي افغانستان به منظور تنظيم امور انتخابات در کشور وضع گرديده است.

طرز انتخابات
ماده 2
انتخابات از طريق رأي آزاد، عمومي، سري، و مستقيم صورت ميگيرد.

اصل تساوي در انتخابات
ماده 3
رأي دهندگان در انتخابات با بهره مندي از حق تساوي اشتراک مينمايند.

نظام رأي دهی
ماده 4
رأي دهنده در انتخابات داراي حق يک رأي بوده و صرف از جانب خود رأي ميدهد.

رعايت اصل آزادي اراده
ماده 5
رأي دهندگان وکاندیدان در انتخابات با اراده آزاد اشتراک مينمايند. اعمال هر نوع محدوديت مستقيم يا غير مستقيم بالاي رأي دهندگان و کانديدان به ارتباط لسان، مذهب، قوم، جنس، قبيله، سکونت و موقف اجتماعي ممنوع است. 

همکاري ادارات و اشخاص ذيربط
ماده 6
ادارات دولتي وغیر دولتی،احزاب سیاسی, سازمانهاي اجتماعي و اشخاص ذیربط مکلف اند با کميسيون مستقل انتخابات وسایرکمیسیونهایی که توسط آن ایجاد می گردد, ونیز با کمیسیون شکایات انتخاباتی همکاري نموده و تصاميمي را که در حيطه صلاحيت اين کمیسیونها اتخاذ مي گردد، تعميل نمايند.

فصل 2
اداره انتخابات

کميسيون مستقل انتخابات
ماده 7
1) جريان انتخابات توسط کميسيون مستقل انتخابات اداره ميگردد.

کمیسیون مستقل انتخابات منبعد دراین قانون بنام کمیسیون یاد می شود.

2) کمیسیون می تواند علاوه بر کمیسیون های که در این قانون تذکر یافته, کمیسیون های ماتحت خود را ایجاد وبه آنها حسب ضرورت ودر حیطه صلاحیت آنها, جهت تطبیق منظم پروسه انتخابات وظایفی را تفویض نماید.



کارکنان انتخابات
ماده 8
کارکنان انتخابات در مرکز، ولايت و ولسواليهاطبق طرز العملی که از طرف کمیسیون وضع می گردد, توسط دار الانشا کمیسیون مستقل انتخابات, که از این به بعد دارلانشانامیده می شود, استخدام می گردند.

عدم جانبداري و تعهد محرميت
ماده 9
(1) کارکنان انتخابات مکلف اند وظايف محوله را بيطرفانه و غيرجانبدارانه انجام داده و در اجراي وظايف نميتوانند از هيچ مقام و اداره دولتي و غير دولتي به جز از رئيس دار الانشاي کميسيون هدايت حاصل نمايند.

(2) کارکنان انتخابات قبل از اشغال وظيفه رسماًوبه صورتیکه کمیسیون مشخص میکندتعهد می سپارند که در تمام جریان انتخابات وظایف محوله را با حسن صورت, امانت داری وحفظ اسرار انجام میدهند.



موانع استخدام
ماده 10
(1) استخدام مسئولين احزاب سياسي و کانديدان انتخاباتي به حيث کارکن انتخابات جواز ندارد. 

(2) کا کنان انتخابات حین تصدی وظیفه نمی توانند خود را کاندید نمایند.

(3) پدر، پدر کلان، اولاد صلبي تا درجه سوم، مادر، مادر کلان، برادر، خواهر، همسر، کاکا، عمه، خاله، ماما، خسر و خشوي کانديد حق ندارند به حيث کارکن انتخابات در حوزه انتخاباتي مربوطه ايفاي وظيفه نمايند.

(4) شخصي که به ارتکاب تخطي در جريان ثبت نام و انتخابات متخلف شناخته شود، نميتواند به حيث کارکن انتخابات ايفاي وظيفه نمايد.



فصل 3
حوزه هاي انتخاباتي

تعيين حوزه هاي انتخاباتي
ماده 11
حوزه هاي انتخاباتي ولايات و ولسوالي ها براي انتخاب اعضاي ولسي جرگه، شورا هاي ولايات و شوراهاي ولسوالي هاقرار ذیل تعیین می گردد:

1) حوزه انتخاباتی برای ولسی جرگه, ولایت می باشد. برای کوچی ها تمام قلمرو کشور یک حوزه پنداشته می شود.

2) حوزه انتخاباتی برای شوراهای ولایتی ولایت می باشد.

3) حوزه انتخاباتی برای شوراهای ولسوالی, ولسوالی می باشد.



اختلافات مرزي حوزه هاي انتخاباتي
ماده 12
(1) منازعات در خصوص تعلق يک قريه به ولايت و يا ولسوالي در تعيين حدود مرزي حوزه انتخاباتي ولايتي و ولسوالي، از طرف وزارت امور داخله مورد رسيدگي قرار گرفته و در زمينه، حسب معيار هاي تخنيکي و معلومات واصله، تصميم اتخاذ و از جريان موضوع کميسيون را به اسرع وقت، مطلع مينمايد.

(2) اختلاف مربوط به حدود مرزي حوزه هاي انتخاباتي ميتواندحداقل (170) روز قبل از انتخابات مطرح گردد.



فصل 4
رأی دهندگان وکاندیدان

شرايط رای دهندگان
ماده 13
شخص واجدشرایط آتی حق رای دهی در انتخابات را دارا می باشد:

1- حد اقل اکمال سن (18) سال در روز انتخابات.

2- داشتن تابعیت افغانستان هنگام ثبت نام به حیث رای دهنده.

3- عدم محرومیت از حقوق مدنی وسیاسی به حکم محکمه ذی صلاح.

4- ثبت نام به حیث رای دهنده توسط کمیسیون.



اوصاف کاندیدان
ماده 14
شخصی که اوصاف مندرج ماده شصت ودوم قانون اساسی را دارا می باشد می تواند خود را به ریاست جمهوری وشخصیکه شرایط مندرج ماده هشتاد وپنجم قانون اساسی را دارا باشد می تواند خود را به شورای ملی, شوراهای ولایتی یا ولسوالی کاندیدنماید.

شرایط کاندیدان
ماده 15
(1) اشخاص آتی نمی توانند قبل از استعفا خود را به ریاست جمهوری, شورای ملی, شوراهای ولایتی وولسوالی کاندید نماین, مگر آنکه در زمان تسلیم اوراق نامزدی شان از وظیفه خود استعفا داده باشند:

1- رئیس, اعضای ستره محکمه وقضات.

2- لوی سارنوال وسارنوالان.

3- وزرا, معینان, والی هاومعاونان شان وولسوالان.

4- شاروالها ورؤسای نواحی.

5- منصوبین وزارت های دفاع ملی, امور داخله وریاست عمومی امنیت ملی.

6- رؤسای عمومی ورؤسای بخش های وزارت ها و ادارات دولتی در مرکز وولایات.

7- کارکنان انتخابات.

(2) در صورتیکه اشخاص مندرج فقره (1) این ماده در انتخابات موفق نشوند, وظیفه قبلی را اشغال نموده نمی توانند, مگر اینکه مجدداً مقرر گردند.

(3) اشخاصیکه قومانده قوای نظامی غیر رسمی یا گروه های مسلح را عملاً در دست داشته یا عضو آن باشند, نمی توانند در انتخابات خود را کاندید نمایند.

(4) هیچ شخصی نمی تواند در عین زمان به حیث کاندید در بیش از یک حوزه انتخاباتی خودرا کاندید نماید. 



محل رای دهی
ماده 16
(1)رای دهندگان مکلف اند در حوزه انتخاباتی درج شده درکابت ثبت نام شان به حیث رای دهنده رای بدهند.

(2)کمیسیون می تواند برای کوچی ها, مهاجرین, بیجا شده گان داخلی, معلولین ومعیوبین منصوبین قوای مسلح, کارکنان دولتی وکمیسیون استثناءً تسهیلات خاص را فراهم نماید.



تثبیت هویت رای دهنده گان
ماده 17
(1)رای دهندگان مکلف اند قبل از دریافت ورق رای دهی, کارت ثبت نام خود را غرض تثبیت هویت ارائه نمایند.

(2)کمیسیون می تواند استثاءً برای مهاجرین افغان در کشورهای ایران وپاکستان تسهیلات لازم را فراهم نماید.



فصل 5
کانديد وانتخاب رئيس جمهور

انتخاب رئیس جمهور
ماده 18
(1) رئیس جمهور طبق حکم مندرج ماده شصت ویکم قانون اساسی واحکام این قانون, با اکثریت آراء قانونی رای دهندگان انتخاب می گردد.

(2) هرگاه کاندیدان بیشتر از (50) فیصد آراءقانونی را در انتخابات حاصل کرده نتواند, در مدت دو هفته بعد از اعلام نتایج انتخابات بین دو نفر از کاندیدانی که بیشتر ین آراء را کسب نموده اند, بار دوم انتخابات صورت می گیرد. کاندیدی که در این دور, آراء قانونی بیشتری را کسب نماید, منحیث شخص انتخاب شده اعلام می گردد.

(3) کاندید انتخاب شده با اکثریت آراء طبق حکم ماده (160) قانون اساسی, سی روز بعد از اعلام نتایج انتخابات به کار آغاز می نماید.

(1) هر گاه یکی از کاندیدان ریاست جمهوری در جریان دور اول یا دوم رای گیری ویا بعد از انتخابات وقبل از اعلام نتایج انتخابات وفات نماید, انتخابات مجددد طبق احکام قانون برگزار می گردد.



فصل 6
انتخابات شوراي ملي:

قسمت اول 
ولسي جرگه :
تعداد کرسي ها :

ماده 19
ولسي جرگه داراي (249)کرسي مي باشد.

اختصاص کرسي هاي ولايتي
ماده 20
(1) اداره احصائیه وزارت اقتصاد مکلف است در مدت تعیین شده توسط کمیسیون, جدید ترین ارقام رسمی نفوس یاتخمین نفوس هر ولایت را در اختیار کمیسیون قرار دهد.

(2) از مجموع کرسی های اختصاص یافته به تعداد(10)کرسی برای کوچی ها اختصاص می یابد.

(3) کمیسیون, کرسی هارا برای ولایات قرار ذیل اختصاص میدهد:

1- نفوس مجموعي ولايات بر(239)کرسي اختصاص داده شده بالاي ولايات تقسيم مي شود تاسهميه نفوس براي يک کرسي معين شود.

2- نفوس هر ولايت برسهميه نفوس براي يک کرسي ,تقسيم مي شود .

3- در ابتدا به ولایات تعدادی کرسی مساوی با عدد تام حاصله از تقسیم انجام شده در جزء دوم اختصاص می یابد.

4- کرسی هایی که در جزء 3 اختصاص نمی یابند, اختصاص شان به اساس ترتیب نزولی عدد اعشاری باقیمانده از تقسیم انجام شده در چزء 2 صورت می گیرد.

5- در نتیجه این محاسبه اگر به یک یا چند ولایت کمتر از دو کرسی برسد, به آن ولایات دو کرسی اختصاص داده می شود.

6- مجموع کرسی ها وارقام نفوس ولایاتی که به آنها کرسیهای اضافی به اساس جزء 5 اختصاص یافته, از مجموع کرسیها(239)ومجموع نفوس ولایات کم می شود. برای باقیمانده ولایات یک سهمیه جدید اختصاص کرسی محاسبه شده وتخصیص کرسی برای این ولایات به نحوی که در جزء (2-6) آمده, تکرار می شود.

(4) کمیسیون مکلف است محاسبات مورد استفاده در تخصیص کرسیها در این ماده را نشر نماید.



تفویض کرسی های ولایتی به کاندیدان
ماده 21
(1) به تاسی از حکم ماده بیست ودوم این قانون, کرسی های ولایتی به کاندیدان به اساس تعداد آرای حاصله شان تفویض می گردد.

(2) در هر ولایت کرسی ها به کاندیدانی تفویض می گردد که بیشترین آراء را به دست آورده اند.

(3) به هیچ کاندید بیشتر از یک کرسی اختصاص داده نمی شود.

(4) هرگاه کاندیدی نتواند کرسی خود را اشغال نماید ویا به دلایلی کرسی را در دوره ولسی جرگه ترک نماید, کرسی وی برای میعاد باقی مانده به کاندید بعدی دارای بیشترین آراء از عین جنس( ذکور ویااناث) تعلق می گیرد.



اختصاص کرسی ها به کاندیدان زن
ماده 22
(1) کمیسیون برای تعیین حد اقل کاندیدان زن که در هر ولایت باید انتخاب شوند طرزالعمل ها وفورمولی را ترتیب مینماید که مبتنی بر نفوس هر ولایت باشد, تا مقتضیات ماده هشتاد وسوم قانون اساسی که باید تعداد کاندیدان منتخب زن حد اقل دوچند تعداد ولایات موجوده باشد, تامین گردد.

(2) کاندیدان اناث که در هر حوزه انتخاباتی بیشترین آراء را کسب نموده اند, حسب فورمول فقره(1) این ماده برای شان کرسی اختصاص داده می شود. باتحقق شرایط سهمیه, کرسی های باقی مانده مطابق ماده بیست ویکم این قانون اختصاص داده می شود.

(3) در صورتی که در لیست کاندیدان تعداد کافی کاندیدان زن وجود نداشته باشد تا کرسی یا کرسی های اختصاص یافته به زنان رادر یک حوزه معین انتخاباتی اشغال نماید, کرسی یا کرسی ها الی انتخابات پلان شده بعدی برای ولسی جرگه خالی باقی می ماند.



قسمت دوم
مشرانو جرگه
ترکيب مشرانو جرگه:

ماده 23
تعداد اعضاي مشرانو جرگه سه چند تعداد ولايات کشور مي باشد. از جمله يک ثلث آن توسط شوراهاي ولايات، يک ثلث آن توسط شوراهاي ولسواليها انتخاب، و يک ثلث باقي آن توسط رئيس جمهور انتصاب مي گردند.

انتخابات نمايندگان ولايتي
ماده 24
1. شوراي ولايتي در مدت پانزده روز بعد از تأسيس، يک تن از اعضاي خود را براي مدت چهار سال به مشرانو جرگه با رأي سري انتخاب مينمايد.

2. انتخابات براي مشرانو جرگه تحت رياست رئيس شوراي ولايتي صورت مي گيرد. مشروط بر اينکه شخصا کانديد نباشد، هر گاه وي کانديد باشد، معاون وي رياست را به عهده مي گيرد. در صورتي که معاون شوري نيز کانديد باشد، يک تن از اعضاي شوري که از لحاظ سن نسبت به ديگران بزرگتر و کانديد نباشد، مجلس انتخابات را سرپرستي مي نمايد.

3. انتخابات ميان اعضاي موجود شوري به اساس اکثريت کل آراء صورت مي گيرد. هر گاه کانديد بيش از نصف آراء را بدست آورده نتواند، انتخابات مجدد بين دو کانديدي صورت مي گيرد که بيشترين آراء را بدست آورده باشند، در اين صورت کانديدي که اکثريت آراء را بدست آورده انتخاب مي شود.

4. هر گاه کاندید منتخب نتواند کرسی خود را اشغال نماید یا قبل از ختم دوره معينه، کرسي خود را ترک نمايد دراین صورت شورای ولایتی مربوطه مطابق شرایط این ماده شخص جدیدی را از میان اعضای خویش برای خدمت در دوره متباقی انتخاب میکند.



انتخابات نمايندگان شوراهاي ولسواليها براي مشرانو جرگه
ماده 25
1. کميسيون مستقل انتخابات در مدت پنج روز بعد از تأسيس شوراهاي ولسواليها، ليست اعضاي منتخبه شوراي مذکور را به شوراي ولايت مربوط ارسال مي نمايد. و کلاي شوراهاي ولسوالي هاي هر ولايت يکي از اعضاي خود را براي عضويت در مشرانو جرگه براي يک دوره سه ساله انتخاب مي کنند.

2. رئيس شوراي ولايتي مسؤول احضار اعضاي شوراهاي ولسواليها به ولايت بوده تا در مدت پانزده روز بعد از تأسيس شوراهاي ولسواليها، انتخابات را به راه اندازد. مجلس در محلي برگزار مي گردد که تمام اعضاي شوراهاي ولسواليها بتوانند گردهم آيند.

3. براي مشروعيت انتخابات حداقل دو ثلث اعضاي شوراهاي ولسواليها در انتخابات اشتراک می نمايند.

4. انتخابات در بين اعضاي حاضر شوري به اساس اکثريت قاطع آراء صورت مي گيرد. هرگاه کانديد بالاتر از پنجاه فيصد آراء را بدست آورده نتواند، انتخابات بار دوم بين دو کانديدي صورت ميگيرد که بيشترين آراء را بدست آورده باشند، کانديدي که اکثريت آراء را در اين دور بدست آورده انتخاب مي شود.

5. هر گاه یک کاندید منتخب نتواند کرسی خود را اشغال نماید یا قبل از ميعاد معينه کرسي خود را ترک نمايد، در آن صورت انتخاب عضو جديد طبق شرایط این ماده ازميان اعضاي موجوده شوراهاي ولسواليها براي ميعاد باقيمانده همان کرسي صورت مي گيرد.



انتصاب اشخاص به مشرانو جرگه
ماده 26
1. رئيس جمهور در مدت دو هفته بعد از اشغال مقام رياست جمهوري از سازمانهاي اجتماعي، احزاب سياسي و عامه مردم دعوت مينمايد که مطابق حکم مندرج جزء(3) ماده هشتاد و چهارم قانون اساسي اشخاصي را غرض انتصاب به مشرانو جرگه معرفي نمايند. میعاد نامزدي به اين منظور تا مدت يک هفته دوام مي نمايد.

2. دفتر رياست جمهوري بعد از ختم ميعاد نامزدي مندرج فقره(1) اين ماده در مدتي که از يک هفته تجاوز نکند، اوراق نامزدي اشخاصي را که انتصاب مي گردند به کميسيون مستقل انتخابات ارسال مي نمايد.

3. کميسيون بعد از وصول اوراق نامزدي در مدت يک هفته مشروعيت اشخاص مندرج فقره(2) اين ماده را تاييد نموده و به دفتر رياست جمهوري اطلاع مي دهد.

4. رئيس جمهور در مدت دو هفته بعد از ختم میعاد نامزدي، انتصاب اعضاي انتصابي مشرانو جرگه را مطابق حکم مندرج جزء(3) ماده هشتاد و چهار قانون اساسي اعلام مي نمايد.



فصل 7
انتخابات اعضاي شوراهاي ولايات و ولسوالي ها

قسمت اول
انتخابات اعضاي شوراهاي ولايتي
شوراهاي ولايتي

ماده 27
هر ولايت داراي يک شوراي ولايتي بوده که از طريق انتخابات آزاد، سري، عمومي و مستقيم رأي دهندگان ولايت انتخاب مي گردد.

ترکيب
ماده 28
تعداد اعضاي شوراي ولايتي بر مبناي نفوس به طريق ذيل تعيين مي گردد:

- ولاياتي که کمتر از پنجصد هزار (500000) نفر نفوس دارد، (9) عضو.

- ولاياتي که از پنجصد هزار (500000) الي يک مليون (1000000) نفر نفوس دارد، (15) عضو.

- ولاياتي که بيشتر از يک مليون (1000000) الي دو مليون (2000000) نفر نفوس دارد، (19) عضو.

- ولاياتي که بيشتر از دو مليون (2000000) نفرالي سه مليون (3000000) نفر نفوس دارد، (23) عضو.

- ولاياتي که بيشتر از سه مليون (3000000) نفر نفوس دارد، (29) عضو. 



اختصاص کرسي ها به شوراي ولايتي
ماده 29
(1) کرسي ها براي هر شوراي ولايتي به ترتيب ذيل تعيين مي گردد:

1. کميسيون تعداد کرسي ها را براي هر شوراي ولايتي به اساس نفوس تعيين مي نمايد.

2. کانديداني که اکثريت آراء را به دست آورده اند براي شوراهاي ولايتي انتخاب مي شوند.

3. حد اقل یک چهارم کرسی ها درهر شورای ولایتی برای کاندیدان زن محفوظ می باشد.

4. بادر نظر داشت حق تحفظ کرسی های مندرج جزء (3) این فقره, کرسی هابه کاندیدان بر اساس تعداد آرای حاصله شان تفویض می شود.

5. در هر حوزه انتخاباتی، کرسی ها به کاندیدان زن دارای بیشترین تعداد آرای حاصله اختصاص می یابد تا اینکه مقتضیات مندرج جزء (3) این فقره تکمیل گردد. کرسی های باقی مانده مطابق حکم مندرج جزء (2) این فقره اختصاص می یابد. 

(1) هر گاه کانديدي نتواند کرسي خود را اشغال نمايد و يا به دلايلي کرسي را در دوره شوراي ولايتي ترک نمايد، کرسي وي براي ميعاد باقيمانده به کانديد بعدي داراي بيشترين آراء از عين جنس (ذکور و يا اناث) تعلق مي گيرد.

(2) در صورت نبودن تعداد کافی کاندیدان طبقه اناث در لست کاندیدان غرض اشغال کرسی یا کرسی هایی که حسب این ماده برای زنان اختصاص یافته اند، کرسی یا کرسی های متذکره الی تدویر انتخابات پلان شدهء بعدی شورای ولایتی خالی باقی می ماند. 



قسمت دوم
شوراهاي ولسواليها
شوراي ولسوالي

ماده 30
هر ولسوالي داراي يک شوري بوده که از طريق انتخابات آزاد، عمومي، سري و مستقيم توسط رأي دهندگان همان ولسوالي انتخاب مي گردد.

ترکيب شوراي ولسوالي
ماده 31
تعداد اعضاي شوراي ولسوالي به اساس نفوس همان ولسوالي به طريق ذيل تعيیين ميگردد:

1. در صورتي که نفوس ولسوالي بيست هزار (20000) نفر باشد، (5) عضو.

2. در صورتي که نفوس ولسوالي بيشتر از بيست هزار (20000) الي چهل هزار (40000) نفر باشد، (7) عضو.

3. در صوتي که نفوس ولسوالي بيشتر از چهل هزار (40000) الي شصت هزار (60000) نفر باشد، (9) عضو.

4. در صورتي که نفوس ولسوالي بيشتر از شصت هزار (60000) الي هشتاد هزار (80000) نفر باشد، (11) عضو.

5. در صورتي که نفوس ولسوالي بيشتر از هشتاد هزار (80000) الي صد هزار (100000) نفر باشد، (13) عضو.

6. در صورتي که نفوس ولسوالي بيشتر از صد هزار (100000) نفر باشد (15) عضو.



تخصیص کرسی ها به شوراهای ولسوالی ها
ماده 32
(1) کرسی ها برای شورای هر ولسوالی به ترتیب ذیل تعیین می گردد:

1- کمیسیون تعداد کرسی ها برای شورای هر ولسوالی را بر اساس نفوس آن تعیین می کند.

2- کمیسیون کرسی ها را به کاندیدان زن و مردی که بیشترین آراء را در هر شورا به دست آورده اند، اختصاص می دهند. 

(2) هرگاه کاندیدی نتواند کرسی خود را اشغال نماید و یا به دلایلی کرسی را در دوره شوراهای ولسوالی ها ترک نماید، کرسی وی برای میعاد باقی مانده به کاندید بعدی دارای بیشترین آراء تعلق می گیرد.



فصل 8
تدویر انتخابات

تاريخ انتخابات
ماده 33
(1) کميسيون تاريخ انتخابات را حداقل (140) روز قبل از تاريخ پلان شده انتخابات اعلان مي نمايد.

(2) کميسيون تقويم انتخاباتي را که به صورت واضح نشان دهنده تاريخ هاي معين انتخابات باشد، حد اقل (120) روز قبل از تاریخ پلان شده انتخابات تهيه و نشر مي نمايد.



ليست رأي دهندگان
ماده 34
کمیسیون ليست و يا بخش هايي از ليست رأي دهندگان را که در انتخابات مورد استفاده قرار مي گيرد، تصديق و (15) روز قبل از شروع انتخابات، در محلات عامه که توسط کمیسیون تعيين مي گردد، به منظور بررسي در دسترس عامه قرار مي دهد.

نامزدی کاندیدان
ماده 35
(1) کاندیدان ریاست جمهوری، ولسی جرگه، شوراهای ولایتی و ولسوالی مکلف اند در زمان تعیین شده از سوی کمیسیون، کمیسیون را به صورت کتبی از تصمیم خویش مبنی بر شرکت در انتخابات مطلع نمایند. 

(2) کاندیدان مندرج فقره (1) این ماده، حین درخواست ثبت نام مکلف اند مطالب ذیل ر ا به کمیسیون ارائه نمایند:

1- اسم و آدرس مشخص

2- کارت ثبت نام کاندید به حیث رأی دهنده یا سند دیگری که ثبت نام کاندید را به حیث رأی دهند ثابت نماید.

3- اسامی، شماره های کارت های ثبت نام به حیث رأی دهنده و امضاها یا نشان های شست اشخاص ساکن حوزه انتخاباتی مربوطه که کاندید شدن شخص را در ورق رأی دهی تأیید می کنند، به ترتیب ذیل:

- برای نامزدی کاندیدان ریاست جمهوری (10000) نفر.

- برای نامزدی کاندیدان ولسی جرگه (300) نفر.

- برای نامزدی کاندیدان شورای ولسوالی (100)نفر.

- کاندید تصدی کرسی در ولسی جرگه برای نمایندگی حوزه انتخاباتی کوچی ها، اسامی، نمرات کارت ثبت نام به حیث رأی دهنده و امضا یا نشان شست (300) نفر کوچی ثبت نام شده را که کاندید شدن شخص را در ورق رأی دهی تأیید می نماید، ارائه کند. 

4- تعهد نامه و تصدیق واجد شرایط بودن و شایستگی ها کاندید و تعهد وی به رعایت اصول رفتار و تأیید کننده استعفای او (در صورت لزوم) از وظایف مندرج در فقره (1) ، ماده پانزدهم این قانون و نیز تصدیق کننده اینکه کاندید دارای نیروهای نظامی یا گروه های مسلح غیر رسمی نبوده و به چنین نیروها تعلق ندارد و تأیید کننده اینکه وی به ارتکاب جرایم ضد بشری یا جرایم دیگری محکوم نگردیده یا به حکم محکمه از حقوق محروم شناخته نشده است. 

5- کاندیدان ریاست جمهوری اسمای دو معاون ریاست جمهوری شان را ارائه می نمایند. 

6- کاندید مکلف است برای کاندید شدن پول امانت را طور ذیل تأدیه نماید:

- پول امانت برای کاندید ریاست جمهوری مبلغ پنجاه هزار (50000) افغانی می باشد و این مبلغ در صورتی که کاندید انتخاب شود یا حد اقل 15 فیصد آرای قانونی اجرا شده در دور اول انتخابات را به دست آورده باشد، اعاده می شود. 

- امانت برای کاندید ولسی جرگه مبلغ ده هزار افغانی می باشد و این مبلغ در صورتی که کاندید انتخاب شود یا حد اقل (2) فیصد آرای قانونی اجرا شده در حوزه انتخاباتی مربوطه را به دست آورده باشد، اعاده می شود. 

- پول امانت برای کاندید شورای ولایتی مبلغ چهار هزار افغانی می باشد و این مبلغ در صورتی که کاندیدی انتخاب شود و یا حد اقل (2) فیصد آرای قانونی اجرا شده در حوزه انتخاباتی مربوطه را به دست آورده باشد، اعاده می شود.

- پول امانت برای کاندید شورای ولسوالی مبلغ دو هزار افغانی می باشد و این مبلغ در صورتی که کاندید انتخاب شود و یا حد اقل (2) فیصد آرای قانونی اجرا شده در حوزه انتخاباتی مربوطه را به دست آورده باشد، اعاده می شود.

(3) کمیسیون طرز ارائه درخواست های نامزدی کاندیدان را در طرز العمل جداگانه مشخص می نماید.



لیست کاندیدان
ماده 36
(1) کمیسیون مکلف است به زودترین فرصت ممکنه بعد از ختم نامزدی، لیست مقدماتی کاندیدان را به نشر برساند.

(2) کمیسیون مکلف است دوره ای را که طی آن اعتراضات و شکایات در مورد لیست مقدماتی کاندیدان صورت گرفته می تواند، تعیین نموده و به اطلاع عامه برساند. این اعتراضات و شکایات توسط کمیسیون شکایات انتخاباتی مطابق طرز العمل های آن مورد رسیدگی قرار می گیرد.

(3) بعد از آنکه کمیسیون شکایات انتخاباتی، تمام موارد اعتراض و شکایت را رسیدگی نمود، کمیسیون لیست نهایی کاندیدان را با در نظرداشت تصامیم شکایات انتخاباتی، به نشر برساند. کمیسیون لیست نهایی کاندیدان را در مرکز رأی گیری در روز انتخابات نصب می نماید. 



فوت و انصراف کاندیدان
ماده 37
(1) در صورتی که کاندید بخواهد به منظور حذف نام خویش از ورق رأی دهی از کاندیدی خویش منصرف گردد، قبل از تاریخی که توسط کمیسیون در تقویم انتخاباتی تعیین می گردد، کتباً به کمیسیون اطلاع دهد.

(2) در صورتی که کاندید بعد از ثبت نام از کاندیداتوری خود انصراف یا فوت نماید، یا اسم وی از طرف کمیسیون شکایات انتخاباتی از لیست کاندیدان حذف گردد، آرای مربوطه به وی در پروسه شمارش قابل محاسبه نمی باشد.

(3) در صورتی که کاندید بعد از ختم رأی دهی و قبل از تصدیق نتایج انتخابات وفات نماید، آرای داده شده به نفع وی ثبت گردیده هرگاه معلوم شود که کاندید متوفی برنده است، کرسی او به شخصی که از عین چنس رأی بیشتر را حاصل نموده باشد، تعلق می گیرد.



مبارزات انتخاباتی
ماده 38
(1) کمیسیون دوره زمانی مبارزات انتخاباتی راتعیین می نماید.این دوره(48)ساعت قبل ازتاریخ آغاز رای گیری ختم میگردد.

(2)کمیسیون لوایحی راجهت تنظیم دوره مبارزات انتخاباتی به نشر می رساند.



تأسيس مراکز رأي دهي، تهيه مواد انتخاباتي و نشر رهنمودها
ماده 39
(1) کمیسیون مراکز رأي دهي را در سراسر کشور تأسيس و زمينه اشتراک رأي دهندگان را در اين مراکز طوري مساعد ميسازد تا دسترسي به پروسه انتخابات براي رأي دهندگان به سهولت ميسر باشد.

(2) کمیسیون صندوق هاي رأي گيري، اوراق رأي گيري، غرفه هاي رأي دهي، مهر ها و لوازم ضروري را تنظيم و آماده ساخته و تدابير ديگري را که در تنظيم رأي دهي سهولت به وجود مي آورد و انتخابات را به طرز مؤثري رهنمايي مي نمايد اتخاذ مي کند.



اوراق رأي دهي
ماده 40
(1) کمیسیون در مورد اوراق رأي دهي وظايف ذيل را انجام مي دهد:

1. تهيه اوراق رأي دهي.

2. تدارک براي تخصيص نشان ها و يا تصاوير کانديدان.

3. ترتيب طرزالعملي که به اساس آن اوراق رأي دهي توسط رأي دهندگان نشاني مي گردد.

4. تعيين لسان هاي که در اوراق رأي دهي استعمال مي گردد.

5. ترتيب طرز العمل شمارش اوراق رأي دهي.

(2) کمیسیون، ترتيب کانديدان، در اوراق راي دهي رابه اساس قرعه مشخص می نماید.



صندوق هاي رأي دهي
ماده 41
کمیسیون در مورد صندوق هاي رأي دهي وظايف ذيل را انجام مي دهد:

1. تهيه و تدارک شکل و مواد صندوق هاي رأي دهي که بتواند به طور محفوظ بسته شده و مهر گردد.

2. طرز علامه گذاري و نشاني شد صندوق هاي رأي دهي.

3. طرز بستن، مهر، حفاظت و بازکردن صندوق هاي رأي دهي.



مشاهدين
ماده 42
کمیسیون حقوق و وجايب مشاهدين را تصريح کرده طرز العملي را به منظور توزيع اعتبارنامه ناظرين ملي و بين المللي انتخابات، نمايندگان احزاب سياسي و کانديدان مستقل ترتيب مينمايد.

برداشتن مواد تبلیغاتی
ماده 43
کمیسیون صلاحیت دارد در روز انتخابات دستور برداشتن مواد تبلیغاتی را که در صد متری متری مراکز رای دهی به نمایش گذاشته شده باشد, صادر نماید.

منع حمل سلاح در مراکز رای گیری
ماده 44
هیچ شخص نمیتواند سلاح ویا سایر اشیایی را که منحیث سلاح از آن استفاده شده بتواند, در فاصله پنجصد(500) متری مراکز رای دهی, حمل نماید. حمل سلاح توسط مسولین امنیتی به استیذان وزارت امور داخله از این حکم مستثنی است.

آغاز وختم رای گیری
ماده 45
(1)آغاز وختم رای گیری در مراکز انتخاباتی مطابق تقسیم اوقاتی صورت می گیرد که از طرف کمیسیون ترتیب وتنظیم می گردد.

(2)رای گیری مطابق طرز العملی که توسط کمیسیون ترتیب وتنظیم می گردد, صورت می گیرد.

(3)در صورتی که مرکز انتخاباتی به شورش, تشدد, طوفان, سیلاب یا سایر حوادث غیر مترقبه معروض گردد که جریان رای دهی را ناممکن سازد, رییس مرکز رای گیری مربوط میتواند امر توقف رای دهی را صادر نماید ومکلف است فوراً دارالانشای کمیسیون مستقل انتخابات را از این تصمیم مطلع سازد.

(4)رئیس مرکز رای گیری قبل از آنکه ختم کار رای گیری را در وقت تعیین شده مطابق حکم فقره(1)این ماده اعلام نماید آخر صف رای دهندگان را در وقت ختم را یدهی نشانی وبه هر رای دهنده که در صف قرار دارد اجازه رای دهی را میدهد.

(5)کمیسیون به منظور رای دهی معیوبین ومعلولین سهولت های لازم را فراهم می نماید.



اعتراض در مورد رای دهی
ماده 46
(1)قبل از اینکه رای دهنده ورق رای دهی را بدست بیاورد, نمایندگان کاندیدان میتوانند در قسمت حق رای دهی شخص یا رای دادن وی در مراکز رای دهی مربوطه اعتراض نمایند.

(2)رئیس مرکز رای گیری در مورد قبول یا رد اعتراض تصمیم اتخاذ نموده, جرئیات رد اعتراض یا پذیرش و دلایل خود را در روز انتخابات در سند رسمی درج می نماید.



مهر صندوقهای رای دهی وسایر مواد توسط رییس مرکز رای گیری
ماده 47
(1)به مجردی که صندوق انتخابات پر یا رای دهی ختم گردد, رئیس مرکز رای گیری در حضور نمایندگان کاندیدان وناظرین انتخابات آنرا طبق طرز العمل تجویز شده, مهر نموده وبه نمایندگان کاندیدان که می خواهند عین کار را انجام دهند, دجازه میدهد تا شماره مهرها را یتاد داشت نمایند.

(2)رئیس مرکز رای گیری صندوق های رای دهی وبسته های اوراق رای دهی را با در نظر داشت هدایت کمیسیون, به مرکز شمارش آراء, تسلیم می نماید.



محل وزمان شمارش آراء
ماده 48
شمارش آراء در مراکزی که توسط کمیسیون تعیین می گردد, صورت میگیرد.

ارائه وتصدیق نتایج
ماده 49
(1)کمیسیون مکلف است, بعد از آنکه طرزالعمل های شمارش تکمیل وکلیه شکایات در ارتباط به رای گیری و شمارش توسط کمیسیون شکایات انتخاباتی مورد رسیدگی قرار گرفت, نتایج تصدیق شده انتخابات را در هر حوزه انتخاباتی اعلام نماید.

(2)کمیسیون یا کمیسیون شکایات انتخاباتی می تواند قبل از تصدیق نتایج, دستور شمارش مجدد قسمی یا کلی اوراق رای دهی در یک مرکز شمارش, یا انجام مجدد رای دهی در هر حوزه انتخاباتی را صادر نماید.

(3)نتایج انتخابات بعد از تصدیق کمیسیون, نهایی وقابل تطبیق می باشد.

(4)کمیسیون مکلف است بعد از آنکه نتایج انتخابات تصدیق وتمام اعتراضات مورد رسیدگی قرار گرفت, نتایج آن را اعلام وبه نشر برساند.



پخش ونشر منصفانه وبیطرفانه افکار ونظریات
ماده 50
(1) به منظور آگاهي عامه در جريان مبارزات انتخاباتي، رسانه هاي همگاني (تلويزيون، راديو و اخبار) مرامنامه ها، نظريات و اهداف کانديدان را مطابق طرز العمل کمیسیون به طور منصفانه و غير جانبدارانه پخش و نشر نمايند.

(2) کانديدان حتی الامکان به رسانه هادسترسي داشته می باشند. به منظور آگاهي عامه، در جريان مبارزات انتخاباتي، رسانه هاي همگاني دولتي مکلف اند نظريات، اهداف و مرامنامه کانديدان را با موافقت کميسيون مستقل انتخابات، بطور منصفانه و بي طرفانه پخش ونشر نمايند.

(3)رسانه های جمعی دولتی مکلف اند حسب ضرورت, اهداف, پالیسی ها وطرز العملهایی را برای تطبیق نشرات منصفانه انتخابات واحکام فقره(1و2) این ماده, تدوین نمایند.



کميسيون رسانه
ماده 51
(1)کمیسیون, کمیسیون رسانه های خبری را حد اقل (60) روز قبل از تاريخ انتخابات، تاسیس می نماید. 

این کمیسیون گزارش رای دهی ونشر منصفانه مبارزات انتخاباتی را نظارت نموده وبه شکایات مربوط به هر گونه تخلف از گزارش دهی منصفانه ویا نشر مبارزات انتخاباتی ویا سایر تخلفاتی که به احکام اصول رفتار رسانه های خبری مربوط می شود, رسیدگی می کند. در صورت اعتراض, معترض می تواند اعتراض خود را به کمیسیون ارائه نماید.

(2)ترکیب, وصلاحیت های کمیسیون رسانه های خبری توسط کمیسیون وضع وتنظیم می گردد.



فصل 9
شکایات وتخلفات انتخاباتی

کمیسیون شکایات انتخاباتی
ماده 52
(1)به منظور رسیدگی به تخلفات, شکایات واعتراضات انتخاباتی, کمیسیون شکایات انتخاباتی, کمیسیون شکایات انتخاباتی به ترکیب ذیل اتخاذ می گردد:

1- شخص انتصاب شده توسط ستره محکمه به حیث عضو.

2- شخص انتصاب شده توسط کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان به حیث عضو.

3- سه نفر اعضای بین المللی که توسط نماینده خاص سرمنشی ملل متحد در افغانستان تعیین می گردند به حیث اعضا.

(2)کمیسیون شکایات انتخاباتی یک تن از اعضای خویش را به حیث رئیس انتخاب می نماید.

(3)کمیسیون شکایات انتخاباتی صلاحیت رسیدگی و اتخاذ تصمیم در موارد ذیل را دارا می باشد:

1- شکایات مربوط به تخلفات انتخاباتی به شمول موارد نقض قانون در قسمت انجام پروسه انتخابات, مشروط بر اینکه شکایات قبل از تصدیق نتایج انتخابات رسیده باشد.

2- موارد اعتراض بر لست کاندیدان وشرایط و اوصاف کاندیدان که در جریان پروسه انتخابات مطرح می شود.

(4)کمیسیون شکایات انتخاباتی طرزالعمل ونحوه رسیدگی به شکایات را ترتیب وطبق آن عمل می نماید.

(5)کمیسیون شکایات انتخاباتی می تواند موضوعاتی را که در محدوده صلاحیت آن قرار دارد به ابتکار خود وبدون موجودیت شکایت یا اعتراض مورد رسیدگی قرار دهد.

(6)تصامیم کمیسیون شکایات انتخاباتی نهایی می باشد.

(7)کمیسیون شکایات انتخاباتی بعد از تصدیق نتایج انتخابات, حد اکثر الی مدت سی روز کار خویش را پایان می دهد.

(8)کمیسیون شکایات انتخاباتی به منظور رسیدگی به شکایات انتخاباتی, به کمیسیون ها در سطح ولایات تفویض صلاحیت می نماید تا در محدوده صلاحیت خود طبق طرزالعمل تصویب شده از جانب کمیسیون شکایات انتخاباتی, شکایات را مورد رسیدگی قرار دهند.



تخطی های انتخاباتی
ماده 53
اعمال ذیل, تخطی های انتخاباتی شمرده می شود:

1. ارائه معلومات نادرست به کمیسیون وکمیسیون های مربوط آن ویا به کمیسیون شکایات انتخاباتی.

2. تهدید, تخویف یا هتک حرمت رای دهنده, کاندید یا ژورنالیستی که اخبار مربوط به انتخابات را راپور می دهد, به هر نحوی که باشد.

3. ممانعت از مشارکت اشخاص ذیربط, به شمول مشاهدین ونمایندگان دارای اعتبارنامه, در پروسه انتخابات.

4. ارتکاب تقلب در رای دهی یا شمارش آراء.

5. پیشنهاد یا قبول وجه پولی یا منفعتی دیگر به مقصد اعمال نفوذ در پروسه انتخابات.

6. داشتن یا تلاش برای داشتن بیشتر از یک کارت ثبت نام به حیث رای دهنده.

7. رای دهی یا کوشش برای رای دهی با استفاده از کارت تزویری یا کارت شخص دیگر.

8. تغییر, تبدیل وسرقت اسناد انتخاباتی یا محو این اسناد بدون تجویز قانونی.

9. تزویر وجعل کارت های ثبت نام رای دهندگان, اوراق رای دهی یا فورمه های رسمی.

10. حصول کارت ثبت نام رای دهندگان با فریب کاری.

11. تلاش به رای دهی بیش از یکبار در یک انتخابات.

12. دخالت در مواد ولوازم انتخاباتی یا صندوق های رای دهی بدون صلاحیت لازم.

13. اخلال کار مامورین انتخاباتی حین انجام وظایف شان.

14. نقض اصول رفتار احزاب سیاسی, کاندیدان ونمایندگان آنها یا اصول رفتار مامورین انتخابات.

15. استفاده از پولی که از راه فعالیتهای غیر قانونی بدست آمده باشد.

16. استفاده از منابع مالی خارجی برای اعمال نفوذ در پروسه انتخابات.

17. اغوا وتحریک سایر اشخاص به ارتکاب تخطی های انتخاباتی.

18. تخلف از احکام قانون وسایر اسناد تقنینی مربوط به پروسه انتخابات.

19. عدم رعایت دساتیر کمیسیون شکایات انتخاباتی یا کمیسیون شکایات انتخاباتی یا کمیسیون رسانه ها.



تحریم ومجازات
ماده 54
(1)کمیسیون شکایات انتخاباتی در صورت تثبیت تخطی انتخاباتی با در نطر داشت حالات یکی از تدابیر ذیل را اتخاذ نموده می تمواند:

1- اخطار یا دستور به اقدام اصلاحی, به شخص یا اداره خاطی.

2- وضع جریمه نقدی که بیشتر از یکصد هزاافغانی(100000)نباشد.

3- اتخاذ تصمیم مبنی بر تجدید رای دهی یا شمارش آراء قبل از تصدیق واعلام نتایج.

4- حذف کاندید از لست کاندیدان در صورت موجودیت دلایل مؤجه.

5- بی اعتبار شناختن اوراق رای دهی فاقد شرایط لازمه یا دستور شمارش یا شمارش مجدد یک ورق رای دهی یا گروهی از اوراق رای دهی.

6- منع شخص خاطی از ایفای وظیفه در کمیسیون ودارالانشای آن به مدت حد اکثر ده سال.

(2)کمیسیون شکایات انتخاباتی می تواند بالای یک حزب سیاسی ویا طرفداران شان که مرتکب تخطی انتخاباتی شده باشند, تحریم وضع نماید. در وضع چنین تحریمی, کمیسیون شکایات انتخاباتی باید هر گونه شواهدی را که نشان دهد حزب سیاسی ویا کاندید مربوطه کوشش های مناسب را جهت جلو گیری اعضا ویا طرفداران شان از ارتکاب تخطیهای انتخاباتی انجام داده است, مورد غور قرار دهد.

(3)کمیسیون شکایاتی میتواند علاوه بر تطبیق تحریمات فوق در صورت موجودیت شواهد مبنی بر ارتکاب جرم, متخلف را غرض تعقیب عدلی به سارنوالي معرفی نماید.



فصل 10
احکام متفرقه

تعویق, تعلیق یا تدویر مجدد انتخابات
ماده 55
(1)در صورتیکه شرایط امنیتی, مالی, تخنیکی وحوادث وحالات غیر مترقبه, تدویر انتخابات را غیر ممکن سازد ویا اینکه, مشروعیت پروسه انتخابات را به کلی صدمه رساند, کمیسیون می تواند, انتخابات را در حوزه مربوط الی رفع آن حالات, به تعویق انداخته یا به حالت تعلیق قرار دهد.

(2)در صورتیکه کمیسیون تشخیص نماید که انتخابات در یک حوزه انتخاباتی, ناقص بوده, می تواند امر برگذاری انتخابات مجدد را در حوزه مذکور صادر نماید.



ترتیب لوایح وطرزالعمل ها
ماده 56
کمیسیون می تواند به منظور تطبیق بهتر احکام این قانون لوایح, طرزالعمل ها ورهنمود های جداگانه را وضع ونشر نماید.

فصل 11
احکام انتقالی

دفتر مشترک تنظیم انتخابات
ماده 57
(1)جهت تدویر ونظارت بر پروسه های انتخاباتی در جریان دوره انتقالی, طوریکه در ماده یکصد وپنجاه ونهم قانون اساسی ذکر شده است, دفتر مشترک تنظیم انتخابات, به نحویکه در فرمان ریاست دولت انتقالی اسلامی افغانستان مورخ ماه دلو1382 ایجاد گردیده, تمام اختیارات کمیسیون مستقل انتخابات را قسمی که در ماده یکصد وپنجاه وششم قانون اساسی واین قانون تعیین گردیده, اعمال می نماید

(2)با تکمیل تمام وظایف مربوط به انتخابات در جریان دوره انتقالی, دفتر مشترک تنظیم انتخابات منحل گردیده وکمیسیون مستقل انتخابات تمام اختیارات مندرج در ماده یکصد وپنجاه وششم قانون اساسی واین قانون را به عهده می گیرد.



تاریخ انفاذ
ماده 58
این قانون از تاریخ توشیح نافذ ودر جریده رسمی نشر گردد وبا انفاذ آن قانون انتخابات منتشره جریده رسمی شماره(829) مورح 10 جوزای سال 1383 ملغی شمرده می شود.